raynaud hastalığı

özellikle el ve ayakların diğital arterlerini etkileyen vazospastik bir fenamen olarak tanımlanır, sıklıkla siyanozve kızarıklık ile karakterizedir. bu değişiklikler soğuk yada emosyonel uyarı ile ortaya çıkar.

kışın ellerimizin soğuk olması hiç de olağandışı bir durum değildir ama bazı kişilerinki aşırı ölçüde soğuk, soluk ve ağrılıdır. bunlar, raynaud hastalığının belirtileridir. kadınları erkeklere oranla, daha fazla etkileyen raynaud hastalığı, genellikle ergenlik çağında ya da 20’li yaşlarda başlar. raynaud hastalığına benzer belirtilerle seyreden bir durum da ’raynaud fenomeni’ diye adlandırılır. bu durum, raynaud hastalığı kadar ağır değildir ve skleroderma gibi başka hastalıklarla bir arada ve havalı matkap kullanan yol işçilerinde olduğu gibi ellerin uzun süre şiddetli titreşimle karşı karşıya kaldığı işlerde çalışanlarda görülür.

nedenleri
hastalık, parmaklardaki küçük kan damarlarındaki bir bozukluğun sonucudur. damarların soğukta büzülmesi normaldir, ama bu astalıkta damarlar soğuk karşısında daha fazla büzülme eğilimi gösterirler. hastalığın nedeni ve fenomenin öteki hastalıklarla birlikte görülmesi durumunda nelerin oluştuğu bilinmemektedir. ancak, titreşime bağlı olarak oluştuğunda, parmaklardaki kan damarlarının büzülmesini denetleyen sinirlerin zedelendiği sanılmaktadır.

belirtiler
genellikle el, bazen de ayak parmakları etkilenir. raynaud hastalığında iki el de eşit biçimde etkilenir ve belirtiler yalnız bir yanda, bir elin bir - iki parmağında olursa ya da 50 yaşından sonra görülürse başka bir hastalıkla ilişkisi olduğu anlamına gelebilir. nöbet soğuk havaya çıkınca ya da eller soğuk suya sokulduğunda başlar. önce parmaklar soluklaşıp beyazlaşır ve ağrımaya başlar. sonra, mavi - mor, ardından da kırmızımsı bir renk alıp düzelir.

tedavi
en önemlisi, soğuktan uzak durmaktır; nöbetler ancak elleri sıcak tutarak önlenebilir. tersi, sempatektomi ameliyatından başka çarenin kalmayacağı duruma yol açabilir. bu ameliyatla kan damarlarına büzülme emrini veren sinir bağlantısı kesilir. titreşimin neden olduğu raynaud fenomeni ise ancak işi bırakmakla düzelir. raynaud hastalığı tehlikeli olmaktan çok rahatsız edicidir ve parmakların sıcak tutulmasıyla şikayetler en düşük düzeyde tutulabilir.